Cọp Trắng, Aravind Adiga, Thi Trúc dịch, dtbooks và NXB Trẻ
Thỉnh thoảng tôi cũng mang tâm lý giống như bác Goldmund hehe, nghĩa là đọc sách mà cứ săm săm soi soi, giống như giai thoại về nhà thơ Hữu Thỉnh, làm tổng biên tập báo Văn Nghệ chuyên môn giơ bản in thử báo lên ánh sáng để xem nhỡ có đùi cô gái nào ở trang này ăn trúng vào mặt ông to nào ở trang khác hay không. Đọc quyển Cọp Trắng (chờ mãi mới kiếm được) tức The White Tiger, giải Man Booker 2008 cũng thế, thậm chí tôi còn định mang bản tiếng Anh ra xem.
Nhưng rồi lại thôi, vì mấy trang đầu dịch cực oách, người dịch để ý đến từng chi tiết nhỏ nhặt mà tôi nghĩ là chỉ có… tôi mới thèm quan tâm 🙂 “Những” và “các” mới chỉ là một trong số khoảng vài trăm cái luôn phải để ý nếu thực sự muốn viết tốt tiếng Việt. Không biết dịch giả Cọp Trắng là ai, chắc một cao nhân giấu mặt.
Sau mấy trang đầu thì vẫn xuất hiện những cách giải quyết không hợp lý lắm, nhưng bản dịch này phải nói là xịn, ngôn từ phong phú dồi dào đúng giọng của Balram. Cọp Trắng là quyển tiểu thuyết đáng đọc nhất của tháng này. Nói vậy nhưng cũng có vài chỗ khá loạn: “Thượng đế đang dang bàn tay Người xuống đồng bằng phía dưới” (tr. 111) chẳng hạn (gốc là “God spreads His palm over the plains below”); “dang” chỉ dùng cho cánh tay, bàn tay thì có những từ như “chìa”, “đưa”, “xòe”, “thò” etc.
Cuối đêm thứ ba, trong thư Cọp Trắng viết cho thủ tướng Ôn Gia Bảo bắt đầu xuất hiện chủ đề dân chủ, “một khái niệm mà người Trung Quốc các ngài, theo tôi được biết, chưa quen lắm”. Chủ đề này vắt sang buổi sáng thứ tư:
“Theo tôi được biết thì những người da vàng các ngài, cho dù đã đạt nhiều thành tựu trong hệ thống cống rãnh, nước uống, và huy chương vàng Olympic, vẫn không có dân chủ. Một chính trị gia nọ từng nói trên đài phát thanh rằng đó là lý do vì sao người Ấn Độ sẽ đánh bại các ngài: chúng tôi có thể không có cống rãnh, nước uống, và huy chương vàng Olympic, nhưng lại có dân chủ.
Nếu tôi tạo dựng một đất nước, tôi sẽ lắp đặt ống cống trước, sau đó đến dân chủ, rồi mới tính đến chuyện tặng sách mỏng và tượng Gandhi cho người khác, nhưng tôi thì biết gì? Tôi chỉ là một kẻ sát nhân!”
Nhân vật Cọp Trắng nói như vậy để rồi sau đó mổ xẻ “dân chủ” của Ấn Độ; trước đó anh ta đã kể về vùng mình sống, có ba viên gạch đầu tiên đặt để xây bệnh viện nhưng không có bệnh viện nào hết: mỗi lần có một “đảng viên Đại Xã hội” (Great Socialist Party) ứng cử thì ông ta lại hứa một bệnh viện, rốt cuộc là không có cái nào.
Cách đây một năm tôi đã review cuốn tiểu thuyết này, cùng hai tác phẩm Ấn Độ khác. Đến bây giờ đọc bản dịch tiếng Việt của cuốn sách vẫn không thấy giảm sút niềm hứng khởi.
NB. Bài review kia tên đúng là “Lộn trái Ấn Độ”, còn bài review tập truyện ngắn của Bảo Ninh tên là “Chưa kết được”. Đó là cách của tôi: khi post lên blog tôi hay đặt một cái tên khác, tùy tâm trạng lúc đó, cũng là một dạng “bài tập về đặt tên”. Tôi không chịu trách nhiệm về các trích dẫn từ đây, trừ khi được sự đồng ý của tôi. Những người trích dẫn từ đây để viết bài đăng báo có nhiều khả năng sẽ dẫn không đúng nguồn, thậm chí không đúng văn bản đã công bố của tôi.
Nhị Linh 