Thấy Kapuściński so sánh người Âu và người Phi ở quan điểm thời gian và quan điểm ma quỷ, tôi nghĩ đến sự khác nhau trong cái sự giới từ.
Hồi nhỏ, học tiếng nước ngoài tôi không làm sao hình dung nổi “trèo lên cây” lại nói thành “monter dans l’arbre”. Chẳng thể hiểu nổi làm sao lại nói “in the tree”/“dans l’arbre” chứ không phải “trên cây”. Rõ ràng hai đằng quan niệm về định hướng khác nhau một trời một vực. Chắc bởi vậy mà định hướng xã hội cũng khác nhau, một đằng định hướng bao la một đằng định hướng lung tung :p
Thậm chí sự khác biệt này có lúc còn đi đến chỗ ngược hẳn với nhau: bên nói “ngồi lên ghế”, bên kia lại nói “ngồi xuống ghế”. Định hướng (và kích cỡ) của mông rất là khó đoán, vì nó mông lung.
Rồi “ngoài phố” vs “trong phố”, nhất là “trên tivi” vs “trong tivi”. Tôi luôn luôn thấy lạ khi người Việt Nam mà lại nói “xem/đọc trong báo” thay vì “xem/đọc trên báo”.
Nhưng phe “trong báo” rất là đông đảo, trong đó có cả nhà ngôn ngữ học kiệt xuất Hoàng Phê :p
[Một thời kỳ dài chúng ta hay đọc tạp chí Người đưa tin Unesco; nhưng phụ san Một cửa sổ nhìn ra thế giới nghe không được ổn nhỉ, lẽ ra phải là vào chứ.]
http://nhilinhblog.blogspot.com/2011/04/phat-pho-gioi-tu.html
Nhị Linh 