Con thằn lằn chọn nghiệp, Trầm tư của một tử tù, các bác có biết đó là tên tác phẩm của ai không? Bác nào già :p thì chắc biết: của Hồ Hữu Tường.
Tôi hay ngồi quán cà phê, mà người ở quán cà phê Hà Nội thì nói to lắm. Suốt mấy hôm nay rôm rả chuyện Trung Quốc, báo cáo các bác tinh thần chung của thanh niên (và không thanh niên lắm) Hà Nội là chiến đấu đến cùng. Nhiều người đã lên danh sách vật dụng, quần áo, mũ hàng hiệu để lên đường, một bác tầm băm mấy hơi hốt hoảng: “Mình chưa bao giờ cầm vào khẩu súng, nhưng chắc học cũng nhanh thôi”, một bác nữa nói đúng hai mươi ba phút bốn bảy giây với tốc độ điển hình của một người Hà Nội (phát thanh viên Hà Nội thường bị bà con trong Nam than phiền nói nhanh wá dzậy) phân tích thân thế sự nghiệp bộ trưởng quốc phòng các nước có liên quan và cả các nước không liên quan (mấy), như là Israel. Nhìn chung là tinh thần lên cao lắm rồi, giờ nào phút nào trên vỉa hè cũng có hội nghị Diên Hồng.
Trong bối cảnh ấy, hôm trước tôi gặp một đại gia sách của Hà Nội. Trong phương châm được một lãnh tụ đưa ra gần đây, Có jì dùng jì, có nấy dùng nấy, chúng tôi đã suy nghĩ về “jì” và “nấy” của mình và thấy là để đóng góp, có lẽ cần đưa lại một tư tưởng nền tảng cho phong trào. Suy nghĩ của chúng tôi đều hướng ngay tới Hồ Hữu Tường. Nói ngắn gọn thì Hồ Hữu Tường là rất đối cực với Hoàng Văn Hoan :p
Trong số trí thức Việt Nam ở lịch sử thế kỷ XX, Hồ Hữu Tường thuộc hàng nhiều trải nghiệm lớn nhất: từng quen biết với các nhân vật oách nhất của Đảng Cộng sản Pháp, từng in sách Tương lai văn hóa Việt Nam ở chỗ NXB Hàn Thuyên của Trương Tửu, từng ngồi tù (án tử hình) thời Ngô Đình Diệm, và nhất là, rất độc đáo, có một tư tưởng chống Trung Quốc hết sức cặn kẽ và sáng tỏ. Hồ Hữu Tường từng viết loạt truyện Phi Lạc: Phi Lạc sang Tàu, Phi Lạc náo Huê Kỳ, nhân vật chính là một thanh niên quê Cổ Nhuế, rất ghét Tàu và tìm được nhiều cách để chứng tỏ Việt Nam vượt trội hơn so với Tàu. Hồ Hữu Tường còn là một yếu nhân của tạp chí Sử Địa, nơi có một số chuyên đề về Hoàng Sa và có chủ nhiệm (hoặc chủ bút) là Nguyễn Nhã, có vai trò rất quan trọng về mặt học thuật của phong trào Biển Đông cách đây vài năm. Số chuyên đề của Sử Địa đó chắc hẳn là một trong những tài liệu nghiên cứu hiếm hoi đề cập vấn đề.
Nếu in lại được sách của Hồ Hữu Tường, cùng một lúc Nhà nước còn thể hiện được một động tác hòa giải, vì Hồ Hữu Tường là một nhân vật của đệ tứ. Gần đây, sách của Phan Văn Hùm đã in lại được, đại diện lớn cuối cùng của nhóm này là Hoàng Hoa Khôi (phụ trách “Tủ sách nghiên cứu”) cũng đã qua đời cách đây vài năm.“Jì” và “nấy” phong phú có lẽ tốt hơn là một độc quyền yêu nước : )
http://nhilinhblog.blogspot.com/2011/06/tinh-than-chong-tau.html
Nhị Linh 