Vũ Trọng Phụng, như tôi nói hôm trước, đúng là một ca cực kỳ khó, vì không biết phải “chạm” vào như thế nào, không phải vì đã có quá nhiều người thử sức (reference lớn nhất và thuộc hàng sớm sủa có lẽ là Văn Tâm – sau cuốn về Vũ Trọng Phụng và cuốn về Tản Đà, Văn Tâm đã bị loại khỏi đời sống nghiên cứu chính thức một cách oan uổng, coi như Việt Nam mất đi một nhà phê bình văn học rất lớn, vì sau này, lúc Văn Tâm đã được viết lại bình thường, những Góp lời thiên cổ sự hay Vườn khuya một mình chỉ là cái bóng mờ của một tài năng lớn đã hiển hiện trước đó hàng chục năm, cái thời Văn Tâm còn là một người trẻ tuổi, kề cận với những bậc đàn anh danh tiếng và sát cánh với một thế hệ mới vô cùng rực rỡ, sau này bị “đì” cả loạt, như Cao Xuân Hạo), mà là vì luôn luôn có cảm giác Vũ Trọng Phụng thoát được mọi cách thức nhìn nhận, mọi nỗ lực theo mọi hướng, vẫn có một cái gì đó rất quan trọng không ai sờ tới được.
Nhưng Nguyễn Bình Phương thì sao?
Nguyễn Bình Phương cũng là một ca cực khó. Một nhà văn có một thế giới riêng cực kỳ dị biệt, không giống bất kỳ ai, lại có sức sáng tạo vô cùng lớn và dài lâu, mà minh chứng mới đây nhất là Xe lên xe xuống. Đến chục tiểu thuyết và mấy tập thơ (thơ của Nguyễn Bình Phương cũng đáng nói như tiểu thuyết Nguyễn Bình Phương, thậm chí có thể còn đáng nói hơn nhiều), Nguyễn Bình Phương chính là nhà văn số một của cả một thời.
Nhưng nhìn nhận văn chương Nguyễn Bình Phương như thế nào? Tôi đã thử tự đặt cược: tôi tự cá là khi đọc lại thật kỹ Người đi vắng, cuốn tiểu thuyết rất dày dặn của Nguyễn Bình Phương, tôi sẽ chạm được vào một cái gì đó giống như trung tâm của văn chương Nguyễn Bình Phương, ngòi nổ bị che giấu suốt bao nhiêu năm.
Và quả thật, tôi đã làm được : p Chúc mừng cái đi nào hehe.
Nhị Linh 