Sống, là làm sao…

Sống là làm sao đi cho hết một kỷ niệm

Câu này là của René Char, được Patrick Modiano lấy làm đề từ cho tác phẩm Livret de famille (Sổ hộ tịch). Quảng trường ngôi sao là tên một tác phẩm của René Char nhưng Modiano không hề biết điều đó khi dùng cụm từ này làm tên cho tác phẩm đầu tay của mình, có lẽ từ đó mà có sự quan tâm đặc biệt của Modiano đối với René Char, nhà thơ bạn thân của Heidegger và từng tham gia kháng chiến hồi Đức chiếm đóng Pháp.

Vivre c’est s’obstiner à achever un souvenir

Các tiểu thuyết của Modiano đặc biệt như thế nào thì đề từ cho những tiểu thuyết ấy cũng đặc biệt như thế, và thường xuyên là chìa khóa mở cửa cho phần sâu kín hơn cả: đó chính là cách thức để một văn chương nhìn qua rất đơn giản như văn chương của Modiano đi xuống sâu hơn nhiều so với vẻ bề ngoài.

Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối với đoạn văn của Guy Debord, và đề từ kiêm nhan đề cuốn tiểu thuyết Du plus loin de l’oubli (Từ thăm thẳm lãng quên) rút từ thơ của thi sĩ Đức Stefan Georg, v.v. và v.v.