Một người con gái của Eva

Cuộc đời rút kết quả từ trò chơi của hai nguyên lý đối ngược:

khi một trong hai bị thiếu, con người ta sẽ phải đau khổ. (Jun 5)

Trong Vở kịch con người, Một người con gái của Eva (Une fille d’Ève) nằm ngay sau Nàng tình nhân hờ, tức là ở vị trí thứ 14, thuộc phần “Scènes de la vie privée”, phần của các “cuộc đời riêng” (xem ở kia về sự phân chia tổng quát các phần của cả bộ sách).

Nhân tiện: ở Ferragus, Jules Desmarets đã đi tới rất sát “sự mở nút” cuối cùng: chỉ cần qua được điểm chốt quan trọng là ngã giá với mụ Étienne Gruget, mẹ của cô gái Ida, Jules sẽ tiếp cận được nhân vật Ferragus bí hiểm, người gây ra bao nhiêu điều tàn khốc cho chàng sĩ quan de Maulincour, biết được thân phận của nhân vật ấy, nhất là bản chất mối quan hệ giữa Ferragus và vợ của anh, “bà Jules” kiều diễm.

Sau “vòng tròn thứ nhất” của Vở kịch con người, tương đương mười cuốn tiểu thuyết, ta đã bắt đầu đi vào “vòng tròn thứ hai”, mà mở đầu là Rực rỡ và khốn cùng đời kỹ nữ, tức là Splendeurs et misères des courtisanes.

Nhát thứ hai, cũng là nhát thứ mười hai trong tổng số, tiếp tục là một câu chuyện về phụ nữ, giống Rực rỡ và khốn cùng đời kỹ nữ, cũng giống, chẳng hạn, Người phụ nữ tuổi ba mươi, với điểm độc đáo sau đây: Một người con gái của Eva đi vào cuộc sống hôn nhân của cùng một lúc hai phụ nữ, là hai chị em ruột, Marie-Angélique và Marie-Eugénie. Một người là vợ một nhà quý tộc, người còn lại lấy một “parvenu”, một kẻ “mới”, mới thành đạt, mới gặp vận, mới giàu, nói tóm lại là “nouveau riche”. Ferdinand du Tillet (có trong tên “particule”, tức là “de”, “des” hoặc “du”, nói lên thân phận quý tộc, tuy chẳng hề là quý tộc gì hết) là một trong các nhân vật thuộc giới chóp bu ngân hàng nổi tiếng của Vở kịch con người, cùng nam tước de Nucingen, chẳng hạn.

Cuộc đảo lộn gây ra bởi Cách mạng tháng Bảy (1830, với sự lên ngôi của ông vua tư sản Louis-Philippe) có thể ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống con người thời ấy? Balzac sẽ miêu tả điều này trong Một người con gái của Eva; những xáo trộn ấy lại càng lớn bởi vì các nhân vật mà Balzac đặt vào đây đang ở độ tuổi trẻ trung, nói đúng hơn là ở đầu cuộc đời.

Ta cũng hay nghe nói đến sự trở lại của các nhân vật trong Vở kịch con người, nhưng chưa thực sự thấy rõ; Một người con gái của Eva sẽ là thời điểm một nhân vật hết sức đáng nhớ quay trở lại, đóng một vai trò không nhỏ: Félix de Vandenesse là nhân vật chính của Le Lys dans la vallée (Bông huệ trong thung), kiệt tác lớn lao của Balzac, trong cuộc tình với bà de Mortsauf, thì trong Một người con gái của Eva, de Vandenesse là chồng của cô chị nhà de Granville.

Một người con gái của Eva cũng là thời điểm xuất hiện một nhân vật đặc biệt quan trọng của Vở kịch con người: nhà văn Nathan. Đây là nơi Nathan xuất hiện đậm đà hơn cả, để rồi sẽ có những hiện diện kiểu khác trong nhiều tác phẩm khác.

“Une fille d’Ève”, theo thành ngữ, muốn nói lên người phụ nữ tò mò. Tuy nhiên, câu chuyện của Balzac không hoàn toàn hướng đến sự hiếu kỳ nơi người phụ nữ. Nó là câu chuyện chung hơn, tổng quát hơn, về người phụ nữ, trong những “rực rỡ”, cũng như trong những “khốn cùng” của họ, các rực rỡ và khốn cùng mà dòng giống của Eva có thể phải trải qua.

———–