Bốn khái niệm nằm ở trung tâm các suy nghĩ của Michel Foucault: discours tức định ngôn, énoncé, archive và archéologie. Tất nhiên, còn phải kể đến chẳng hạn phoọc-ma-xi-ông (formation), strate (vỉa, tầng), dispositif hay sujet, nhưng vào lúc này ta tạm chỉ khoanh vùng bốn thứ kể trên. Về hai khái niệm sau, nhất làContinue reading “Michel Foucault (ii)”
Tag Archives: gilles-deleuze
Michel Foucault (i)
khi những người cách đây mới mấy năm đầy nhiệt tình Foucault đã quay sang các đối tượng khác, những con mồi hấp dẫn hơn, béo hơn (và dĩ nhiên, dễ tiêu hóa hơn), khi mọi thứ đã lắng xuống, thời điểm thật lý tưởng để quay trở lại từ đầu, và qua đó cũng tránh cho MichelContinue reading “Michel Foucault (i)”
khủng hoảng châu Âu
châu Âu lúc nào cũng khủng hoảng châu Âu lúc nào cũng khủng hoảng châu Âu lúc nào cũng khủng hoảng sự đối lập (hay sự khác biệt) giữa nước Anh và “lục địa” (xem ở kia) còn nằm ở những chỗ không hẳn là thể hiện trong các sự kiện lịch sử: cho một hình dung vềContinue reading “khủng hoảng châu Âu”
Văn chương miền Nam: triết học
tạm gác lại mấy màn giải trí nho nhỏ, ta đến với một chủ đề: triết học ở miền Nam trước 1975 như thế nào, hao hao như là làm cái công việc trở thành chủ đề cho cuốn sách lừng lẫy thứ ba của Kant (nhân tiện: “Urteilskraft” dường như dịch thành “năng lựcContinue reading “Văn chương miền Nam: triết học”
Đạo đức của các giấc mộng tình: Michel Foucault
Michel Foucault là một người xếp và tách siêu hạng. Nguyên do là vì Michel Foucault muốn đọc lịch sử. Đọc lịch sử (và huyền thoại, và thế giới) bằng cấu trúc, đó là công việc của Claude Lévi-Strauss, còn đọc lịch sử bằng trật tự, đó là công việc của Michel Foucault. (Cứ tạm chấp nhận làContinue reading “Đạo đức của các giấc mộng tình: Michel Foucault”
đọc là gì
đọc là gì? câu hỏi này đưa ta thẳng luôn vào một địa hạt: địa hạt của siêu hình học một quãng dài, nếu không phải rất dài, ít nhất là không ngắn, người ta, ít nhất là những người giỏi nhất, cảm nhận rất rõ là không thể đặt ra những câu hỏi siêu hình học:Continue reading “đọc là gì”
vài tập hợp
đây là Walter Benjamin: không phải ngay từ đầu, người ta đã hiểu ngay ra được mối quan tâm chính yếu của Benjamin; trước đây, ai cũng biết tiểu luận vô cùng nổi tiếng của Benjamin về Baudelaire (lần đầu tiên tới Paris năm 1913 dẫn tới quãng thời gian ngay sau đó, Benjamin dịchContinue reading “vài tập hợp”
Sách của bọn con trai
bộ Tintin mười quyển, có hộp: là một trong những “sách của bọn con trai” vô cùng điển hình (khái niệm “sách của bọn con trai” lấy từ Walter Benjamin: xem thêm ở đây) lâu lâu rồi, nơi xuất bản bộ Tintin này nói với tôi là sẽ gửi tặng cho tôi, tôi đợi một thời gian, chẳng thấy đâu,Continue reading “Sách của bọn con trai”
Walter Benjamin về Marcel Proust
Walter Benjamin có một ý tưởng rất kỳ dị: để hiểu Baudelaire, chỉ có thể nhờ vào Proust. Đây là một trong số khoảng một triệu ý tưởng kỳ dị của Benjamin. Đến lượt Benjamin: để hiểu được Benjamin, bắt buộc cũng phải thông qua Proust, một phần rất lớn. Chẳng hạn: tác phẩm lừngContinue reading “Walter Benjamin về Marcel Proust”
Kafka: Amerika
Ba cuốn tiểu thuyết của Kafka, Amerika, Vụ án và Lâu đài, đều chưa được viết xong, nói chính xác thì cả ba tác phẩm này đều có những chương chưa hoàn chỉnh. Giờ đây, với Kafka, cần đặt những câu hỏi thật đơn giản (nhưng rất khó trả lời), chẳng hạn tại sao Kafka không viết hết nhữngContinue reading “Kafka: Amerika”
Nhị Linh 